รายงานโครงงานวิทยาศาสตร์ (ฉบับย่อ)
ความสำคัญและที่มาของโครงงาน
เนื่องจากทราบว่าเศรษฐกิจของประเทศไทยในปัจจุบันนั้นถึงแม้ว่าจะเริ่มดีขึ้น แต่ก็ยังดีไม่เท่าที่ควร และปัญหาหนึ่งก็คือ ปัญหาทางการเกษตรกรรม ซึ่งเป็นรายได้ทางเศรษฐกิจหลักของประเทศ ส่วนสาเหตุหนึ่งนั้นก็คือการนำเข้าฮอร์โมนพืชจากต่างประเทศเพื่อมาใช้บำรุงพันธุ์พืชในประเทศ ทำให้ประเทศไทยต้องเสียค่าใช้จ่ายในเรื่องนี้อย่างมาก

ต่อมาข้าพเจ้าได้ศึกษาเกี่ยวกับเรื่องฮอร์โมนพืชนั้นมีอยู่ในเมล็ดพืชที่เหลือทิ้ง บางชนิดก็มีมาก บางชนิดก็มีน้อย จึงอยากจะศึกษาว่าจะมีวิธีไหน สามารถนำเมล็ดพืชที่เหลือทิ้งมาทำให้เกิดประโยชน์ โดยใช้ทดแทนฮอร์โมนพืชที่นำเข้าจากต่างประเทศได้ หนทางหนึ่งก็คือ

การนำมาทำเป็นสารสกัด ก็จะได้ฮอร์โมนพืชออกมา หลังจากการปรึกษากับนักวิทยาศาสตร์พี่เลี้ยง และช่วงเวลาที่เหมาะสมก็ พบว่าควรจะใช้เมล็ดเงาะ และเมล็ดลำไย ซึ่งเป็นตวแทนของพืชสกุล Spindaceae และสกุลใกล้เคียง พืชเศรษฐกิจที่สำคัญของประเทศมีปริมาณมาก และส่วนใหญ่จะมีเมล็ดขนาดใหญ่ ข้าพเจ้าคิดว่าน่าจะนำเมล็ดเงาะ และเมล็ดลำไยนี้มาทำเป็นสารสกัด โดยใช้เมล็ดแก่ซึ่งเป็นเมล็ดทั่วไปที่ผู้บริโภคนิยมใช้รับประทานกัน นำมาศึกษาว่าจะมีฮอร์โมนพืชหรือไม่ ถ้ามีจะเป็นปริมาณมากหรือน้อยเพียงใด สามารถนำมาใช้แทนฮอร์โมนพืชที่จำหน่ายทั่วไปซึ่งมีราคาแพง และต้องนำเข้าจากต่างประเทศได้หรือไม่ และถ้าโครงงานวิทยาศาสตร์เรื่องนี้ประสบความสำเร็จ ก็จะสามารถช่วยเศรษฐกิจของไทยได้อย่างแน่นอน

ข้าพเจ้าจึงอยากทดลองเพื่อหาคำตอบที่แท้จริง และอยากนำความรู้ที่ได้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์มากที่สุด

หมายเหตุ
ขั้นตอนในการสกัดฮอร์โมนจิบเบอเรลลิน และฮอร์โมนไซโตไคนินจาก วิมลแก้วลัดดากร. 2545.


อิทธิพลของสาร GA3 ต่อการติดผล การเจริญเติบของผล และการเปลี่ยนแปลงปริมาณ GA-, ABA-like substandes ภายในผลมะม่วงพันธุ์น้ำดอกไม้. วิทยานิพนธ์ ปริญญาโท.มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. กรุงเทพฯ. Krisanapook, K., A. Pichakum, L.Phavaphutanont, K. Jutamanee and V. Kaewlassakorn. 1999. Studies on fruit growth, of gibberellin-like substance and cytokinins-like substance in fruit of mango cv. Khiew Sa Woey. Acta Horticulturae.509:697-704.

สำหรับการใช้บำรุงพืชที่ต้องการ ดังตาราง และกราฟแสดงผลการทดลอง ดังนี้

0 0.1 0.5 1 5

สารสกัดจากเมล็ดเงาะพันธุ์โรงเรียน 202.9
สารสกัดจากเมล็ดลำไยพันธุ์อีดอ 194.6

กราฟแสดงผลการเจริญเติบโตของ Secondary leaf sheath เป็น
เปอร์เซ็นต์เมื่อเทียบกับฮอร์โมนมาตรฐาน GA3

วิจารณ์ผลการทดลอง
เนื่องจากในเมล็ดพืชทุกชนิดล้วนแล้วแต่มีฮอร์โมนเป็นธรรมชาติในตัวเองทั้งสิ้น ถ้าเรารู้จักนำมาทำประโยชน์ ก็จะเห็นว่าสามารถช่วยชาติได้ ดังที่เห็นจากผลการทดลองว่าในเมล็ดพืชที่เหลือทิ้ง ยังมีฮอร์โมนจิบเบอเรลลิน ปริมาณพอสมควรที่จะใช้ทดแทนฮอร์โมนการค้าได้ สามารถนำมาใช้บำรุงพันธุ์พืชอื่นที่เราต้องการ โดยไม่ต้องพึ่งฮอร์โมนการค้าจากต่างประเทศที่ต้องซื้อมาในราคาแพง และต่อไปเราอาจจะนำแนวคิดนี้ไปประยุกต์ใช้คิดหาวิธีที่จะทำสารสกัดจากเมล็ดพืชให้ง่ายขึ้น ทำให้มีต้นทุนราคาถูกลง ก็นับเป็นการช่วยเศรษฐกิจของไทยได้อีกทางหนึ่งด้วย

สรุปผลการทดลอง
ในสารสกัดจากเมล็ดเงาะ และเมล็ดลำไยที่ใช้ศึกษามีฮอร์โมนจิบเบอเรลลินในปริมาณมากกว่าฮอร์โมนไซโตไคนิน และเมื่อนำสารสกัดจากเมล็ดเงาะพันธุ์โรงเรียน และเมล็ดลำไยพันธุ์อีดอมาทดสอบกับฮอร์โมนการค้าก็พบว่ามีความเข้มข้นระหว่าง 0.1–0.5 ppm ของฮอร์โมนการค้า ความเข้มข้นนี้เพียงพอสำหรับใช้บำรุงพืช ซึ่งเป็นไปตามวัตถุประสงค์

ปัญหา / อุปสรรค
ในการทำโครงงานทั้งหมดจะต้องอาศัยเวลาค่อนข้างมาก และบางครั้งต้องเป็นระยะเวลาที่ติดต่อกัน แต่เนื่องจากข้าพเจ้าจะต้องเรียนหนังสือด้วย จึงมีเวลาไม่เพียงพอ

เอกสารอ้างอิง
นภดล จรัสสัมฤทธิ์, ฮอร์โมนพืชและสารควบคุมการเจริญเติบโตของพืช. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์รั้วเขียว, 2537.

พีรเดช ทองอำไพ, สารควบคุมการเจริญเติบโตกับพืชสวน (เอกสารคำสอนวิชา HORT 454) . กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ , 2532.

ดร.สัมฤทธิ์ เฟื่องจันทร์, สรีรวิทยาการพัฒนาการพืช. กรุงเทพฯ : หจก.โรงพิมพ์คลังนานาวิทยา , 2544.