ส้มประดับ



วิภาดา แสงสร้อย ศูนย์วิจัยพืชสวนแพร่


ส้ม จัดเป็นไม้ผลในวงศ์ RUTACEAE เป็นพืชเศรษฐกิจที่นิยมปลูกกันทั่วโลก และเป็น ไม้ ผลมงคล คำว่า “ส้ม” ในภาษาจีน คือ “ไต่กิก” แปลว่า โชคดี เป็นสัญลักษณ์ของความรุ่งเรือง ความสุข และโชคลาภ เป็นผลไม้เพื่อสุขภาพ มีคุณค่าทางโภชนาการสูง บริโภคได้ทุกเพศทุกวัย และทุกโอกาส น้ำส้ม...อุดมด้วยวิตามินซี ซึ่งทำหน้าที่เป็นแอนติออกซิแดนท์ ป้องกันมะเร็งหลายชนิด โดยเฉพาะมะเร็งที่เกิดจากปฏิกิริยาทางเคมีในร่างกายกับสารพิษก่อมะเร็งจากสิ่งแวดล้อม

เนื้อส้ม...ช่วยเจริญอาหาร ป้องกันโรคลักปิดลักเปิด รักษาเหงือก และซ่อมแซมเนื้อเยื่อ นอกจากนี้ยังมีวิตามินบี ซึ่งเป็นโฟเลท ช่วยป้องกันโรคหัวใจ

ชานส้ม...ช่วยให้ร่างกายได้กากอาหาร ส่งผลดีต่อการขับถ่าย ช่วยป้องกันมะเร็งในลำไส้

ส้มที่รู้จักกันทั่วไป มักพบเห็นเป็นลูกขนาดกลางจึงถึงขนาดใหญ่ แต่ที่ผู้เขียนจะกล่าวถึงต่อไปนี้จะเป็นส้มผลเล็กจนถึงผลจิ๋ว ซึ่งในประเทศไทยปัจจุบันนี้มีความหลากหลายของสายพันธุ์มากขึ้น นิยมปลูกในกระถางเป็นไม้ประดับ ปลูกเพื่อความเพลิดเพลินโดยเฉพาะเมื่อติดลูกเต็มต้น สีสันสะดุดตา ส่วนของผลก็รับประทานได้ บางชนิดเปลือกรสชาติหวานก็รับประทานได้ทั้งลูก

ศูนย์วิจัยพืชสวนแพร่ สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 1 เป็นหน่วยงานหนึ่งของกรมวิชาการเกษตร ที่รวบรวมพันธุ์พืชตระกูลส้มตามโครงการวิจัยการอนุรักษ์เชื้อพันธุ์พืช เพื่อประโยชน์ในการปรับปรุง พันธุ์ส้มในอนาคต

รสชาติเปรี้ยวจัด นำไปคั้นน้ำดื่มแก้เจ็บคอ บรรเทาอาการหวัดได้ เปลือกผลดิบ เป็นยาขับลม ผลสุกดอง

เค็มตากแห้ง กินแก้ไอ ผู้เขียนพบเห็นส้มชนิดนี้ทีไร ชวนนึกถึงช่วงที่มะนาวแพงในฤดูแล้ง ผลส้มจี๊ดช่วย

บรรเทาความเดือดร้อนได้มาก โดยเฉพาะตอนเข้าครัวทำน้ำพริกกะปิ หากใส่น้ำส้มจี๊ดแทนน้ำมะนาวจะได้

รสชาติน้ำพริกกะปิที่อร่อยกลมกล่อมขึ้น ในประเทศฟิลิปปินส์นิยมบริโภคส้มจี๊ดแทนมะนาวมานานแล้ว

ส้มจี๊ดด่าง

นอกจากนี้ ยังมีส้มกัมควอทอีกสายพันธุ์หนึ่งที่ลูกขนาดเล็กที่สุด ขนาดเท่าปลายนิ้วก้อย ชื่อว่า “ ฮ่องกงกัมควอท ” หรือ Golden Bean Kumquat มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Fortunella hindsii (Champ.) Swing. ชาวญี่ปุ่น เรียกว่า ” คินด์สึ “ เป็นส้มที่มีใบรูปร่างเรียวเล็ก สีเขียวเข้ม ดอกสีขาวเกิดที่ซอกใบ ผลกลม ติดผลดกตลอดทั้งกิ่ง เมื่อผลสุกจะมีสีส้มสดใส เป็นที่สะดุดตาแก่ผู้พบเห็น แต่ผลส้มชนิดนี้มีเมล็ด ขนาดใหญ่ เนื้อบางมาก จึงไม่มีส่วนที่รับประทานได้ เมล็ดเพาะง่าย แต่ทรงพุ่มโปร่ง หากปลูกเป็นไม้ประดับ ควรปลูกในกระถางขนาด 10 – 12 นิ้ว จำนวน 3 ต้นต่อกระถาง และมีการตัดแต่งควบคุมของพุ่มจะทำให้ได้ทรงพุ่มที่สวยงาม กะทัดรัด เหมาะสำหรับปลูกไว้ดูเล่น หรือผูกโบว์มอบเป็นของกำนัลในเทศกาลต่าง ๆ ได้

ลักษณะใบ รูปร่างผล เนื้อผลและเมล็ดของส้มกัมควอทชนิดต่าง ๆ

ลักษณะใบ รูปร่างผล เนื้อผลและเมล็ดของส้มฮ่องกงกัมควอท

ส้มมือ เป็นไม้พุ่มขนาดกลาง ลำต้นและกิ่ง มีหนามแข็ง ใบเป็นใบเดี่ยว ปลายใบมน ดอกสีขาว กลิ่นหอมมาก ผลส้มมีรูปร่างประหลาด คล้ายนิ้วมือ ส้มมือมีถิ่นกำเนิดในแถบเอเชีย ในอินเดีย เรียกว่า “ บารานิมบู ” (Bara nimbu) แต่ฝรั่งมักเรียกกันว่า “ส้มพระหัตถ์ พุทธองค์” (Buddha’s Hand) หรือ “ ส้มนิ้วพระหัตถ์ ” (Buddha’s Fingers) ชาวจีนเรียกว่า “ ฝอโส่ว ” ซึ่งแปลว่า นิ้วพระหัตถ์เช่นเดียวกัน ส่วนชาวญี่ปุ่น เรียกว่า “บูชกัง”
(Bushukan)แปลว่า ส้มมือ ผลส้มมือพบเห็นได้ไม่ง่ายนัก ปัจจุบันถือเป็นไม้แปลกและหายาก ชาวจีนและญี่ปุ่น ใช้ส้มชนิดนี้ในพิธีกรรมต่าง ๆ ทางศาสนา และ ใช้เป็นเครื่องหอมดับกลิ่น

เมนทอล น้ำมันสน น้ำมันดอกกุหลาบ น้ำมันสะระแหน่ เปลือกอบเชยญวณ และเปลือกอบเชยเทศ

น้ำในผล... มีรสเปรี้ยว วิตามินซีสูง แก้ไอ แก้เลือดออกตามไรฟัน สำหรับสตรีกินเป็นยาฟอกเลือด นานาสารพัดส้ม ที่ทางศูนย์ ฯ ได้รวบรวมไว้ มีทั้งใช้ประโยชน์เพื่อการบริโภค คุณประโยชน์ทางด้านสมุนไพร การนำมาประดับตกแต่งสถานที่ และนำเมล็ดมาทำเป็นต้นตอขยายพันธุ์ส้มสำหรับติดตาได้อีกจำนวนมาก

สงวนลิขสิทธิ์โดย © ++kasetloongkim.com++ All Right Reserved.

ติดประกาศ: 2010-05-10 (5570 ครั้ง)