เสาวรส
ลักษณะทางธรรมชาติ
* เป็นไม้ผลประเภทปลูกครั้งเดียวอยู่ได้นานหรือเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ 3 ปี หรือเรียกว่า ไม้ล้มลุกหลายฤดู ปลูกได้ทุกพื้นที่ของประเทศ ชอบดินร่วนปนทรายหรือดินลูกรังอินทรีย์วัตถุ
มาก
* ได้ฉายาว่าเป็นผลไม้ที่มีชื่อเรียกมากที่สุด เช่น กะทกรกฝรั่ง. กะทกรกยักษ์. กะทกรกสีดา. สุคนธรส. เสาวรสสีดา. ลูกดำกฤษนา. ลูกกำหนัด. ลูกเสน่หา. ลูกพิสวาท. ในเอกสารกรมป่าไม้เรียกว่า เบ็ญจวรรณหรือลิ้นมังกร. และภาษาอังกฤษที่คนไทยใช้เรียก คือ แพสชั่นฟรุ้ต. ทั้งหมดนี้ยังไม่รวมชื่อตามภาษาท้องถิ่นซึ่งมีอีกกว่า 20 ชื่อ
* เป็นไม้เขตอบอุ่นแต่เจริญเติบโตได้ดีในเขตร้อนและกึ่งร้อน ทนแล้งแต่ไม่ชอบแล้ง ช่วงออกดอกติดผลต้องการน้ำและความชื้นสม่ำเสมอ ถ้าขาดน้ำคุณภาพของผลผลิต (เยื่อหรือน้ำวุ้นหุ้มเมล็ด) จะด้อยคุณภาพ หากจะกล่าวว่าเสาวรสเป็นพืชต้องการน้ำเพื่อนำไปสร้างผลเช่นเดียวกับสับปะรดคงไม่ผิด
* เป็นพืชที่กิ่งก้านขนาดเล็กเจริญยาวเลื้อยแต่ไม่มีมือเกาะเหมือนองุ่นและพุทรา ดังนั้นจึงจำเป็นต้องมีค้างที่มีขนาดกว้างยาวสำหรับรองรับกิ่งเพื่อให้ออกดอกติดผล
* ช่วงแรกส่วนลำต้นเริ่มเจริญเติบโตสูงจากพื้นขึ้นสู่ค้างต้องมีเสาไม้เล็กๆสำหรับใช้เชือกผูกยึดลำต้นให้ตั้งตรง (เหมือนองุ่น) จนกระทั่งยอดถึงค้างจึงเด็ดยอดเพื่อให้แยกยอดใหม่เป็นกิ่งประธาน จากกิ่งประธานให้เด็ดยอดอีกเพื่อให้แตกกิ่งแขนงและกิ่งย่อยต่อไป........ระหว่างที่กิ่งประธาน กิ่งแขนง และกิ่งย่อย เจริญยาวไปบนค้างนั้น จะต้องคอยจัดระเบียบให้เจริญยาวไปทางทิศที่ไม่ทับซ้อนกันจนบังแสงแดดซึ่งกันและกันด้วย
* ช่วงอายุต้นยังน้อยการเจริญเติบโตค่อนข้างช้า แต่หลังจากขึ้นค้างได้แล้วจะโตเร็วมาก
* ดอกสมบูรณ์เพศมีทั้งเกสรตัวผู้และเกสรตัวเมียอยู่ในดอกเดียวกัน ผสมกันเองและผสมข้ามดอกข้ามต้นได้ เนื่องจากละอองเกสรตัวผู้ไม่ปลิวตามลมทำให้โอกาสที่เกสรตัวเมียจะได้รับการผสมมีน้อยน้อยมาก กับทั้งดอกเสาวรสบานเพียงวันเดียวในตอนบ่ายหลังจากได้แสงแดดจัดแล้ว ดังนั้นจึงจำเป็นต้องช่วยผสมด้วยมือจึงจะได้จำนวนผลมากขึ้น
* เสาวรสเริ่มออกดอก (ให้ผลผลิต) เมื่ออายุ 4-5 เดือนหลังปลูก อายุผลตั้งแต่ดอกบานผสมติดถึงเก็บเกี่ยว 8-10 สัปดาห์
สายพันธุ์นิยม
พันธุ์ผลสีม่วง :
เหมาะสำหรับปลูกในเขตหนาวเย็น ทนทานต่อสภาพน้ำค้างแข็งได้ดี ดอกบานพร้อมผสมพันธุ์ตอนเช้า 08.00-13.00 น. สีสวย กลิ่นหอม รสชาติดีกว่าผลสีเหลือง เหมาะสำหรับทำน้ำผลไม้
พันธุ์ผลสีเหลือง :
ปลูกกันมากในประเทศไทยเพราะเจริญเติบโตดีในทุกพื้นที่เขตร้อน ออกดอกติดผลตลอดปี ให้ผลดกกว่าพันธุ์สีม่วง ระบบรากดีจึงนิยมใช้เป็นต้นตอพันธุ์
พันธุ์ลูกผสม :
นำคุณลักษณะที่ดีของพันธุ์ผลม่วงกับผลเหลืองมารวมกัน ให้ผลดกขนาดใหญ่ เปลือกบาง เยื่อหุ้มเมล็ดมาก ช่วงเวลาให้ผลผลิตนาน เหมาะสำหรับส่งโรงงานทำนเสาวรส
การขยายพันธุ์
เพาะเมล็ด :
ใช้เมล็ดจากผลแก่จัดสุกไม่แยกเนื้อจะงอกภายใน 4 สัปดาห์ มีรากแก้ว อายุยืน แต่กลายพันธุ์ นิยมทำกันมากเพราะสะดวกและรวดเร็ว
ปักชำ :
ใช่ส่วนลำต้นตัดเป็นท่อน แต่ละท่อนมีข้อ (ตา) ติดอยู่ 4-5 ข้อ ปักชำในวัสดุเพาะชำตามปกติ ปลูกแล้วให้ผลผลิตเร็วและไม่กลายพันธุ์
ตอน :
ใช้กิ่งประธานหรือกิ่งแขนงกลางอ่อนกลางแก่ ให้ผลผลิตเร็วและไม่กลายพันธุ์
ทาบกิ่ง :
ใช้ตอที่ได้จากเพาะเมล็ดพันธุ์ที่ระบบรากดี ขึ้นทาบบนกิ่งพันธุ์ดีด้วยวิธีทาบปกติ
เตรียมแปลง
- แปลงปลูกยกร่องแห้งลูกฟูก สันลูกฟูกสูง 3-50 ซม.โค้งหลังเต่า กว้าง 2-3 ม. ร่องทางเดินระหว่างแปลงกว้าง 1-1.5 ม. ก้นร่องแบนลึก 20-30 ซม.
เตรียมดินและอินทรีย์วัตถุ :
- ใส่ปุ๋ยคอก (มูลวัวเนื้อ/นม 3 ส่วน + มูลไก่ไข่/เนื้อ 1 ส่วน) หมักชีวภาพ. ยิบซั่มธรรมชาติ.กระดูกป่นหรือปลาป่น. หว่านทั่วบริเวณทรงพุ่มเน้นชายพุ่มจากนั้นไถพรวนเพื่อส่งอินทรียวัตถุลงไปผสมกับเนื้อดิน
- คลุมโคนต้นด้วยเศษพืชแห้งเต็มพื้นที่สันแปลง
- ทำค้างเหนือสันแปลงเหมือนค้างองุ่น
ระยะปลูก
- ระยะปกติ 3.5 X 3.5 ม. หรือ 4 X 4 ม.
- ระยะชิด 2.5 X 2.5 ม. หรือ 2.5 X 3 ม. ขั้นตอนการปฏิบัติบำรุงต่อเสาวรส
1.ระยะต้นเล็ก
ทางใบ :
- ให้น้ำ 100 ล. + 25-5-5 (200 กรัม) + ธาตุรอง/ธาตุเสริม 100 ซีซี. + สารสกัดสมุนไพร 250 ซีซี. ฉีดพ่นพอเปียกใบ ช่วงเช้าแดดจัด ทุก 7-10 วัน
- ฉีดพ่นสารสกัดสมุนไพร ทุก 2-3 วัน
ทางราก :
- ให้น้ำหมักชีวภาพสูตรระเบิดเถิดเทิง + 25-7-7 (1-2 กก.)/ไร่/20-30 วัน ด้วยการละลายน้ำรดโคนต้น
- ให้น้ำปกติทุก 3-5 วัน
หมายเหตุ :
- ให้ปุ๋ยน้ำชีวภาพระเบิดเถิดเทิงหรือจุลินทรีย์หน่อกล้วย ทุก 10-15 วัน
- ช่วงหน้าหนาว ระยะต้นเล็ก (8-10 ใบ) ให้จิ๊บเบอเรลลิน 1 ครั้ง จะช่วยให้ติดผลดกขึ้น
- เริ่มให้ปุ๋ยทางรากหลังจากต้นแตกใบอ่อนได้ 4-5 ใบแล้ว
2.ระยะให้ผลผลิตแล้ว
ทางใบ :
- ให้น้ำ 100 ล.+ ฮอร์โมนไข่ 100 ซีซี.+ ธาตุรอง/ธาตุเสริม 100 ซีซี.+ แคลเซียม โบรอน 100 ซีซี.+ สารสกัดสมุนไพร 250 ซีซี. ฉีดพ่นพอเปียกใบ ช่วงเช้าแดดจัด ทุก 10-15 วัน
- ฉีดพ่นสารสกัดสมุนไพร ทุก 2-3 วัน
ทางราก :
- ให้น้ำหมักชีวภาพระเบิดเถิดเทิง + 8-24-24 (1-2 กก.) 2 รอบสลับกับ 21-7-14 (1-2 กก.) อีก 1 รอบ แต่ละรอบห่างกัน 20-30 วัน ด้วยการละลายน้ำรดโต้น
- ให้น้ำปกติทุก 2-3 วัน
หมายเหตุ :
- หลังจากกิ่งที่คัดเลือกไว้สำหรับออกดอกติดผลเจริญยาวเต็มค้างแล้วให้กลูโคสหรือฮอร์โมนไข่หรือนมสัตว์สด อย่างใดอย่างหนึ่ง 1-2 รอบ ห่างกันรอบละ 5-7 วัน เพื่อให้ต้นเกิดอาการอั้นตาดอกแล้วแทงดอกออกมาเอง ทั้งนี้เสาวรสไม่จำเป็นต้องเปิดตาดอกโดยเฉพาะ
- ระหว่างที่เริ่มมีดอกออกมาให้ฮอร์โมน เอ็นเอเอ. 1-2 รอบ ห่างกันรอบละ 5-7 วัน
- ติดผลแล้วให้ฮอร์โมนน้ำดำ กับ แคลเซียม โบรอน 1-2 รอบ โดยการแบ่งให้ตลอดช่วงบำรุงผล
- ให้ไคโตซาน 1-2 รอบ โดยแบ่งให้ตลอดช่วงบำรุงผล
***********************
สงวนลิขสิทธิ์โดย © ++kasetloongkim.com++ All Right Reserved.
ครั้ง 
