สนใจข้อมูลเพิ่มเติมโปรดติดต่อ อาจารย์วิศาล อดทน  คณะเทคโนโลยีและการพัฒนชุมชน มหาวิทยาลัยทักษิณ วิทยาเขตพัทลุง  โทร. 074-693996  หรือ 084-2525518  หรือที่งานประชาสัมพันธ์ โทร. 074-311885-7 ต่อ 7207

ข้อมูลเพิ่มเติม
ไก่คอล่อน จังหวัดพัทลุง หรือบางคนเรียกว่า ไก่คอเปลือย สนง.เกษตร จ.พัทลุง รายงานไว้ว่า "ไก่คอล่อน พัทลุง"เป็นไก่ลูกผสมระหว่างไก่คอล่อนของฝรั่งเศสกับไก่ชนของ จ.พัทลุง (ไก่คอล่อนของฝรั่งเศสเป็นไก่คอล่อนที่นำมาเลี้ยงในอินโดจีน และเมื่อสงครามโลกครั้งที่ 2 ทหารญี่ปุ่นได้นำเข้ามาในประเทศไทยเป็นอาหารของทหาร ได้ยกพลขึ้นบกที่จังหวัดนครศรีธรรมราชและสงขลามีการสร้างถนนสายยุทธศาสตร์สงขลา-พัทลุง ทำให้ไก่คอล่อนแพร่หลายในพื้นที่จังหวัดพัทลุง) แต่มีบางกระแสว่า "ไก่คอล่อนพัทลุง" เป็นไก่ที่นำเข้ามาจากประเทศมาเลเซียเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2500

ลักษณะประจำพันธุ์ไก่คอล่อน เป็นไก่ที่มีรูปร่างลักษณะหลายส่วนคล้ายไก่บ้านหรือไก่อูเช่นมีขนสีดำเหลือบเขียว แต่จะมีลักษณะพิเศษที่แตกต่างได้แก่ ที่บริเวณไหล่ ลำคอไปถึงศีรษะไม่มีขน จึงเรียกว่า "ไก่คอล่อน" ตรงบริเวณด้านหลังศีรษะ (ท้ายทอย)จะมีขนเป็นกระจุกคล้ายสวมหมวก และบริเวณต้นคอด้านหน้าทั้งซ้ายและขวาจะมีปอยขนอยู่ข้างละกระจุกเล็กๆ ถ้าเป็นไก่แบบคอล่อนแท้จะพบว่าบริเวณต้นคอ หน้าอก หลัง และน่อง ก็จะไม่มีขนด้วย ลักษณะขน มักมีสีดำเหลือบเขียวทั้งตัวเป็นส่วนใหญ่ ขนปีกและหาง อาจมีสีขาวแซมบ้าง ลักษณะหงอน มีลักษณะแบบมงกุฎแต่มีขนาดใหญ่กว่าไก่ชน ลักษณะเหนียง จะไม่เป็นเหนียงที่ชัดเจนเหมือนของไก่ฝรั่งแต่จะมีผิวหนังที่ใต้คางจนถึงลำคอส่วนบนเป็นแผ่นย้วยห้อยลงมาคล้ายหนังคอวัวอินเดีย ขนาดและน้ำหนักตัว เมื่อวัยเจริญพันธุ์ เพศผู้หนัก 2.5-3.0 กก. เพศเมียหนัก 1.5-2.0 กก.เมื่อโตเต็มที่ เพศผู้หนัก 3.0-3.5กก. เพศเมียหนัก 2.0-2.8 กก. รูปร่างของไก่คอล่อน รูปร่างลำตัวคล้ายไก่ชนแต่มีบางลักษณะเด่นกว่าไก่ชน เช่น มีหน้าอกกว้าง เนื้อหน้าอกเป็นมัดใหญ่มาก ถ้าเทียบกับไก่ชน ถ้ายังเป็นๆ ผู้บริโภคอาจรังเกียจบ้างเพราะส่วนที่ไม่มีขนจะมีหนังสีแดงดูรูปร่างไม่สวยงามเหมือนไก่ชน แต่ถ้าทำการฆ่าถอนขนแล้ววางคู่กับไก่บ้าน(ชน) คนก็จะเลือกไก่คอล่อนเพราะมีรูปร่างดีดูมีเนื้อมากกว่าไก่บ้าน(ชน) ที่ได้ชื่อว่าไก่คอล่อน(พัทลุง) ก็เพราะเป็นที่นิยมเลี้ยงกันมากในอำเภอต่างๆ ของจ.พัทลุง แต่จากการสำรวจในเบื้องต้นพบว่ามีการเลี้ยงกันอยู่ทั่วไปในภาคใต้ตอนล่าง แต่ไม่หนาแน่นเท่าที่จังหวัดพัทลุง

*หมายเหตุ งานเขียนชิ้นนี้ ได้รับการคุ้มครองสิทธิตามพระราชบัญญัติคุ้มครองสิทธิทางปัญญา โดยลิขสิทธิเป็นของผู้เขียน ที่ให้เกียรตินำเผยแพร่ผ่าน วิชาการ.คอม เรามีความยินดีและอนุญาตให้ทำซ้ำหรือเผยแพร่ต่อเพื่อประโยชน์ทางการศึกษาเท่านั้น กรุณาให้เกียรติผู้เขียน โดยอ้างชื่อผู้เขียนและ วิชาการ.คอม (www.vcharkarn.com) ทุกครั้งที่ทำการเผยแพร่ต่อ ห้ามนำส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อในสื่อที่เอื้อประโยชน์ทางธุรกิจก่อนได้รับอนุญาต ขอขอบคุณที่ร่วมกันช่วยสร้างให้สังคมไทยเป็นสังคมแห่งปัญญา





วิจัยกวาวเครือขาว พัฒนาสู่การเลี้ยงไก่คอล่อน

ผลงานนักวิจัย ม.ทักษิณ ก่อนต่อยอดสู่เกษตรกร

วิจัยกวาวเครือขาว พัฒนาสู่การเลี้ยงไก่คอล่อน ผลงานนักวิจัย ม.ทักษิณ ก่อนต่อยอดสู่เกษตรกร พัฒนางานวิจัย สมุนไพรไทย กวาวเครือขาว สามารถเพิ่มน้ำหนักตัวไก่พื้นเมืองพันธุ์แดงและพันธุ์คอล่อน  พัฒนางานวิจัย สมุนไพรไทย กวาวเครือขาว สามารถเพิ่มน้ำหนักตัวไก่พื้นเมืองพันธุ์แดงและพันธุ์คอล่อนและทำให้ไม่มีการสะสมของสารคล้ายฮอร์โมนเอสโตรเจนในเนื้อไก่ ปลอดภัยสำหรับผู้บริโภค

อาจารย์วิศาล อดทน อาจารย์ประจำคณะเทคโนโลยีและพัฒนาชุมชน มหาวิทยาลัยทักษิณ วิทยาเขตพัทลุง พร้อมคณะ ได้ทำวิจัยเรื่อง ผลของวิธีการตอนไก่ต่อสมรรถภาพการผลิตของไก่พื้นเมือง พบว่า สรรพคุณของ กวาวเครือขาว สมุนไพรไทย สามารถเพิ่มน้ำหนักตัวไก่พื้นเมืองพันธุ์แดงและพันธุ์คอล่อนและทำให้ไม่มีการสะสมของสารคล้ายฮอร์โมนเอสโตรเจนในเนื้อไก่ ปลอดภัยสำหรับผู้บริโภค

               
อาจารย์วิศาล อดทน  หัวหน้าคณะผู้วิจัย กล่าวว่า ปัจจุบันการเลี้ยงไก่พื้นเมืองตอน ชาวบ้านนิยมใช้การตอนแบบฝังฮอร์โมนที่เรียกว่าเฮกเอสตรอล (hexoestrol) ที่ออกฤทธิ์ไปกดการทำงานของอัณฑะไม่ให้มีการเจริญพัฒนาและไม่สามารถผลิตฮอร์โมนเพศผู้ได้ มีผลทำให้ร่างกายไก่สะสมไขมันมากขึ้น โดยฮอร์โมนมีระยะการออกฤทธิ์ประมาณ 45-50 วัน ฉะนั้น การตอนไก่แบบฝังฮอร์โมนจึงต้องนำไก่ไปรับประทานหลังฝังฮอร์โมนประมาณ 60 วัน แต่ในทางปฏิบัติเกษตรกรผู้เลี้ยงไก่ฝังฮอร์โมนไม่ได้คำนึงถึงผลตกค้างฮอร์โมนในเนื้อ จึงนิยมนำไก่ออกขายหลังตอนประมาณ 30-45 วัน เพราะหลังจาก 45 วันไปแล้วไก่จะน้ำหนักตัวลดลง และใช้อาหารเปลือง กำไรลดลง และเนื่องจากฮอร์โมนตกค้างทำให้เป็นอันตรายต่อผู้บริโภคไก่ตอน กระทรวงสาธารณสุข จึงมีคำสั่งที่ 417/2529 ลงวันที่ 6 พฤศจิกายน 2529 ให้เพิกถอนทะเบียนตำหรับยาที่มีตัวยา Hexoestrol (ราชกิจจานุเบกษา, 2529) ทั้งนี้เพราะมีสารตกค้างจนอาจถึงระดับทำให้เกิดอาการพิษต่อผู้บริโภคได้ แต่ในทางปฏิบัติก็ยังคงมีเกษตรกรลักลอบใช้สารเคมีนี้ในการตอนไก่อยู่จนถึงปัจจุบัน

               
การตอนไก่แบบผ่าข้างนั้นทำได้โดยตัดเอาอัณฑะที่เป็นแหล่งผลิตฮอร์โมนเพศผู้ออก ทำให้ไม่สามารถผลิตฮอร์โมนเทสโทสเตอร์โรน (testosterone) มีผลทำให้ไก่เพศผู้ตอนเป็นไก่ไม่มีเพศ และมีการสะสมไขมันในร่างกายมากขึ้น แต่การตอนวิธีนี้มีความยุ่งยากในการตอน และไก่มีความเสี่ยงต่อการตายสูง รวมทั้งยังใช้เวลาในการเลี้ยงนานประมาณ 8-12 สัปดาห์ จึงจะจำหน่ายได้

กวาวเครือขาวมีสาระสำคัญอยู่ในกลุ่ม Isoflavonois เช่น Miroestrol และ Deoxymiroestrol ที่ถูกสร้างโดยธรรมชาติและออกฤทธิ์คล้ายกับฮอร์โมนเอสโตรเจน ดังนั้นถ้าใช้กวาวเครือขาวผสมลงในอาหารไก่ในอัตราส่วนที่เหมาะสมและเลี้ยงไก่ในช่วงอายุที่พอเหมาะ ทำให้ไก่แสดงออกทางด้านสมรรถภาพการผลิตได้ใกล้เคียงกับการใช้ฮอร์โมนสังเคราะห์ (สมโภชน์ และคณะ, 2549) ส่วนการใช้กวาวเครือขาวในการผลิตไก่นั้น สุชาติและคณะ (2545) ได้ทำการศึกษาระดับของกวาวเครือขาวในอาหารไก่ลูกผสมพื้นเมืองในระดับ 2% 4% และ 6% นาน 8 สัปดาห์ พบว่าไก่ทั้ง 3 กลุ่ม มีน้ำหนักตัวเพิ่มไม่แตกต่างกันทางสถิติ (P>0.05) และไม่มีการสะสมของสารคล้ายฮอร์โมนเอสโตรเจนในเนื้อไก่ทุกกลุ่ม ดังนั้น การใช้กวาวเครือขาวที่เป็นพืชสมุนไพรของประเทศไทยเพื่อการผลิตไก่ตอนที่ปลอดภัยทดแทนฮอร์โมนสังเคราะห์ที่ถูกห้ามใช้ จึงเป็นอีกแนวทางเลือกหนึ่งที่สามารถผลิตไก่ตอนที่ปลอดภัยสำหรับผู้บริโภค นอกจากนั้นยังลดต้นทุนการผลิตให้กับเกษตรกรผู้เลี้ยงไก่อีกด้วย 

สนใจข้อมูลเพิ่มเติมโปรดติดต่อ อาจารย์วิศาล อดทน  คณะเทคโนโลยีและการพัฒนชุมชน มหาวิทยาลัยทักษิณ วิทยาเขตพัทลุง  โทร. 074-693996  หรือ 084-2525518  หรือที่งานประชาสัมพันธ์ โทร. 074-311885-7 ต่อ 7207





ไก่คอล่อน จากฟาร์มตัวอย่างในพระราชดำริจังหวัดพัทลุง
ตลาดมีความต้องการสูง              

จากการที่โครงการฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริจังหวัดพัทลุง ได้นำไก่คอล่อน ซึ่งเป็นไก่พันธุ์พื้นเมืองของจังหวัดพัทลุง  มาเลี้ยงในฟาร์มตัวอย่างฯ  ที่บ้านทุ่งคลองชีพ  ตำบลนาปะขอ  อำเภอบางแก้ว  จังหวัดพัทลุง  เพื่อให้เกษตรกรที่สนใจ ได้ศึกษา เรียนรู้ ตามคำขวัญ “ เรียนรู้ที่ฟาร์ม ทำจริงที่บ้าน ”   ปรากฏว่า ได้มีเกษตรกรสนใจ ไปศึกษาเรียนรู้การเลี้ยงไก่คอล่อนที่ฟาร์มตัวอย่างฯ  แล้วนำความรู้กลับไปเลี้ยงที่บ้านจำนวนมาก  โดยได้รับความนิยมจากผู้บริโภค โดยเฉพาะร้านขายข้าวมันไก่ ทั้งในจังหวัดพัทลุง และอำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา  จนทางฟาร์มตัวอย่างฯ  ไม่สามารถจัดหาให้เพียงพอกับความต้องการได้                
ซึ่งในเรื่องนี้ นายวินัย  ครุวรรณพัฒน์  ผู้ว่าราชการจังหวัดพัทลุง กล่าวว่า ไก่คอล่อน มีคุณสมบัติพิเศษกว่าไก่พันธุ์อื่น ๆ คือ เมื่อนำไปประกอบอาหารแล้ว  เนื้อจะไม่ยุ่ยเหมือนไก่พันธุ์เนื้อ  และเนื้อไม่แข็ง  ไม่เหนียว เหมือนไก่พื้นเมือง แต่จะมีเนื้อมากกว่า เพราะช่องอกจะกว้างกว่าไก่ธรรมดาทั่วไป  นอกจากนี้ เนื้อไก่จะนุ่ม อร่อยอีกด้วย  

สำนักงานประชาสัมพันธ์จังหวัดพัทลุง





คุณภาพซาก องค์ประกอบทางเคมี ลักษณะทางกายภาพ
ลักษณะเนื้อสัมผัสของเนื้อไก่คอล่อนและเนื้อไก่พื้นเมือง

ชื่อนักวิจัย:
1. ผศ. ดร.ไชยวรรณ วัฒนจันทร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ
2. อาจารย์ ดร. อาภรณ์ ส่งแสง มหาวิทยาลัยทักษิณ
3. ผศ. สุธา วัฒนสิทธิ์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
4. อาจารย์ ดร. พิทยา อดุลยธรรม มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
5. อาจารย์ เสาวคนธ์ วัฒนจันทร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์

E-mail Address chaiyawan@tsu.ac.th

ระยะเวลาโครงการ: 1 พฤษภาคม 2545 - 11 พฤษภาคม 2547

การศึกษาลักษณะความแตกต่างของรูปร่างภายนอก คุณภาพซากและคุณภาพเนื้อของไก่คอล่อนและไก่พื้นเมืองเพศผู้และเพศเมียซึ่งเลี้ยงตามวิธีการของเกษตรกรรายย่อย โดยสุ่มจับไก่ทั้งสองสายพันธุ์ที่มีน้ำหนักมีชีวิต เท่ากับ 1.3 1.5 และ 1.8 กิโลกรัม มาศึกษาจำนวน 180 ตัว ซึ่งพบว่าไก่คอล่อนและ ไก่พื้นเมืองมีลักษณะรูปร่างภายนอกคล้ายคลึงกัน คือ มีรูปทรงของลำตัวแบบเดียวกับไก่ชน เพียงแต่ ไก่คอล่อนไม่มีขนบริเวณส่วนคอไปจนถึงบริเวณกระเพาะพักและส่วนต้นของหน้าอก แม้ว่าไก่ทั้งสองสายพันธุ์จะมีหงอนแบบถั่วแต่หงอนของไก่คอล่อนมีขนาดหงอนสั้นกว่าและมีความกว้างมากกว่าหงอนของไก่พื้นเมือง เมื่อทำการตรวจวัดขนาดของร่างกาย พบว่าไก่คอล่อนมีช่วงคอที่สั้นกว่า มีส่วนปีกที่สั้นกว่าไก่พื้นเมือง แต่มีความกว้างของลำตัวมากกว่า (P>0.01) ขณะที่ไก่เพศผู้มีขนาดของหงอน กะโหลก ความยาวคอ ความยาวปีก ความลึกของลำตัว และความยาวส่วนขามากกว่าไก่เพศเมีย (P<0>0.05) โดยไก่คอล่อนมีปริมาณขน (เมื่อถอน) น้อยกว่าไก่พื้นเมือง (P<0.01) และมีปริมาณส่วนหัวและคอน้อยกว่าไก่พื้นเมือง (P<0.01) เมื่อพิจารณาถึงชิ้นส่วนของซาก พบว่า ไก่คอล่อนมีปริมาณชิ้นส่วนอก (Pectoralis major) และมีเนื้อสันใน (Pectoralis minor) น้อยกว่า ไก่พื้นเมือง (P<0.01) นอกจากนั้นไก่คอล่อนยังมีชิ้นส่วนปีกรวมเมื่อคิดเป็นร้อยละของน้ำหนักซากน้อยกว่าของไก่พื้นเมือง (P<0>0.05) เมื่อชำแหละแยกชิ้นส่วนของซากออกเป็นเนื้อ หนัง ไขมัน และกระดูก พบว่าไก่คอล่อนมีน้ำหนักเนื้อและมีปริมาณหนังเมื่อคิดเป็นร้อยละน้อยกว่าไก่พื้นเมือง (P<0.01) แต่มีปริมาณไขมันมากกว่าไก่พื้นเมือง (P<0>0.05) ทั้งนี้การเพิ่มขึ้นของน้ำหนักมีชีวิตมีผลทำให้น้ำหนักซากเย็น ชิ้นส่วนอก สันใน และชิ้นส่วนสะโพก รวมทั้งปริมาณเนื้อ ไขมัน และหนังเมื่อคิดเป็นร้อยละของน้ำหนักซากเพิ่มขึ้น ไก่เพศผู้มีน้ำหนักซากเย็น ชิ้นส่วนอก ส่วนสันใน และไขมันเมื่อคิดเป็นร้อยละน้อยกว่าไก่เพศเมีย (P<0.05) แต่มีปริมาณชิ้นส่วนสะโพก น่อง และปีกเมื่อคิดเป็นร้อยละมากกว่าไก่เพศเมีย (P<0>0.05) แต่กล้ามเนื้อทั้งสองส่วนของไก่คอล่อนมีค่าความแดง (a*) และความเหลือง (b*) น้อยกว่าเนื้อไก่พื้นเมือง (P<0.01) สำหรับสีของหนังพบว่า หนังของไก่คอ-ล่อนมีค่าความสว่างและความเหลืองน้อยกว่า (P<0>0.05) โดยเนื้อไก่เพศผู้มีค่าสี L* สูงกว่า (P<0>0.05) ขณะที่หนังของไก่เพศผู้มีค่าสี L* และ a* ไม่แตกต่างกับหนังของไก่เพศเมีย (P>0.05) แต่หนังของไก่เพศผู้มีค่าสี b* ต่ำกว่า (P<0>0.05) ทั้งนี้ความแตกต่างระหว่างเพศไม่มีผลต่อค่าความสามารถในการอุ้มน้ำของเนื้อทั้งหมด เมื่อตรวจค่าแรงตัดผ่านเนื้อ พบว่ากล้ามส่วนอกและส่วนสะโพกของไก่คอล่อนมีค่าแรงตัดผ่านต่ำกว่ากล้ามเนื้อของไก่พื้นเมือง (P<0>0.05)

สำหรับองค์ประกอบทางเคมีในเนื้อ พบว่ากล้ามเนื้อไก่คอล่อนและเนื้อไก่พื้นเมืองทั้งส่วนอกและสะโพกมีปริมาณความชื้น โปรตีน ไขมัน เถ้า ไม่แตกต่างกัน (P>0.05) แต่กล้ามเนื้อส่วนอกและ ส่วนสะโพกของไก่คอล่อนมีปริมาณไตรกลีเซอไรด์และคอเลสเตอรอลสูงกว่าที่พบในไก่พื้นเมือง (P<0>0.05) เมื่อพิจารณากรดไขมันเป็นรายชนิด พบว่าในส่วนของกรดไขมันอิ่มตัวของไก่ทั้งสองสายพันธุ์มีปริมาณกรดปาล์มิติก (C16:0) สูงสุด รองลงมา คือ กรดสเตียริก (C18:0) และกรดอะราชิดิก (C20:0) ตามลำดับ โดยเนื้อไก่คอล่อนมีปริมาณกรดปาล์มิติกสูงกว่าเนื้อไก่พื้นเมืองทั้งในกล้ามเนื้อส่วนอกและสะโพก (P<0.05) สำหรับกรดไขมันไม่อิ่มตัว พบว่าเนื้อไก่ทั้งสองสายพันธุ์มีปริมาณกรดโอลิอิก (C18:1) สูงสุดทั้งในกล้ามเนื้อส่วนอกและส่วนสะโพก รองลงมา คือ กรดลิโนลีอิก (C18:2) และกรดลิโนลีนิก (C18:3) กรดโดโคซาเตทตรา- อิโนอิก (C22:4) กรดนิซินิก (C22:6) และกรดอะราชิโดนิก (C20:4) ตามลำดับ ในส่วนปริมาณ คอลลาเจนทั้งหมด พบว่าเนื้อส่วนอกของไก่คอล่อนมีปริมาณคอลลาเจนทั้งหมดสูงกว่าเนื้อไก่พื้นเมือง (P<0>0.05) อย่างไรก็ตามเนื้อส่วนอกและส่วนสะโพกของไก่คอล่อนและไก่พื้นเมืองมีปริมาณคอลลาเจนที่ละลายไม่แตกต่างกัน (P>0.05) กล้ามเนื้อของไก่เพศผู้และเพศเมียมีคุณค่าทางโภชนะ คือ โปรตีน ไขมัน เถ้า ไตรกลีเซอไรด์ คอเลสเตอรอล และปริมาณกรดไขมันไม่แตกต่างกัน อย่างไรก็ตามกล้ามเนื้อของไก่เพศผู้มีปริมาณคอลลาเจนทั้งหมดสูงกว่า (P<0.01)

เมื่อนำเนื้อสดจากส่วนอกและส่วนสะโพกของไก่คอล่อนและไก่พื้นเมืองมาทำการประเมิน คุณภาพทางประสาทสัมผัสโดยนำมาเปรียบเทียบร่วมกับเนื้อไก่กระทง พบว่าผู้ประเมินให้คะแนนการยอมโดยรวมต่อเนื้อไก่กระทงสดมากกว่าเนื้อไก่คอล่อนและไก่พื้นเมืองสด (P<0>0.05) รวมทั้งความแตกต่างระหว่างเพศไม่มีผลทำให้ค่าคะแนนการประเมินคุณภาพทางประสาทสัมผัสของเนื้อที่ได้แตกต่างกันทางสถิติ





การศึกษาเปรียบเทียบสมรรถภาพการเจริญเติบโต
และลักษณะซากของไก่คอล่อนพัทลุงกับไก่พื้นเมือง

ม.ทักษิณ :

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเปรียบเทียบสมรรถภาพการเติบโตและลักษณะซากของไก่คอล่อนพัทลุงกับไก่พื้นเมือง โดยได้แบ่งการศึกษาออกเป็น 4 หัวข้อย่อย ได้แก่ (1) การศึกษาสภาพการเลี้ยงไก่คอล่อนของเกษตรกรในจังหวัดพัทลุง (2) การศึกษาสมรรถภาพการเติบโตของไก่คอล่อนในรูปแบบการเลี้ยงของเกษตรกรรายย่อยโดยเปรียบเทียบกับไก่พื้นเมือง (3) การศึกษาเปรียบเทียบคุณลักษณะของซากไก่คอล่อนพัทลุงกับไก่พื้นเมืองทั่วไป และ (4) การศึกษาองค์ประกอบทางเคมีในกล้ามเนื้อและหนังของไก่คอล่อนเปรียบเทียบกับไก่พื้นเมืองและไก่กระทง

ผลการศึกษาสภาพการเลี้ยงไก่คอล่อนของเกษตรกรในจังหวัดพัทลุงโดยวิธีสัมภาษณ์เกษตรกร- ผู้เลี้ยงไก่คอล่อนจำนวน 23 ราย พบว่าเกษตรกรทั้งหมดเลี้ยงไก่คอล่อนเป็นอาชีพเสริมร่วมกับการประกอบอื่น ลักษณะการเลี้ยงไก่คอล่อนมี 2 ลักษณะ คือ เลี้ยงไก่คอล่อนโดยไม่สร้างโรงเรือนร้อยละ 21.7 และสร้างโรงเรือนร้อยละ 78.3 ทั้งนี้เกษตรกรส่วนใหญ่ (ร้อยละ 95.6) นิยมปล่อยให้ไก่หากินธรรมชาติ สำหรับการจัดการด้านอาหารพบว่าเกษตรกรร้อยละ 34.8 ปล่อยให้ไก่หากินเองตามธรรมชาติโดยไม่เสริมอาหาร ขณะที่เกษตรกรอีกร้อยละ 60.9 ปล่อยให้ไก่หากินเองตามธรรมชาติและเสริมด้วยอาหารสำเร็จรูป และอีกร้อยละ 4.3 เลี้ยงแบบขังคอกและจัดหาวัตถุดิบมาผสมอาหารให้ไก่กินเอง ในเรื่องปัญหาด้านสุขภาพของไก่ พบว่าเกษตรกรร้อยละ 78.3 มีปัญหาเกี่ยวกับการเลี้ยงไก่ ในขณะที่เกษตรกรอีกร้อยละ 21.7 ให้ความเห็นว่ามีปัญหา ในด้านการป้องกันโรคระบาด พบว่ามีเกษตรกรเพียงร้อยละ 56.5 ทำวัคซีน ส่วนที่เหลือ (ร้อยละ 43.5) ไม่ได้ทำวัคซีน ปัญหาสำคัญของเกษตรกรผู้เลี้ยงไก่คอล่อนในจังหวัดพัทลุง ได้แก่ ขาดการส่งเสริมด้านการเลี้ยงจากหน่วยงานของรัฐบาล มีปัญหาเกี่ยวกับการปรับปรุงสายพันธุ์เพื่อหลีกเลี่ยงการผสมแบบเลือดชิด และมีปัญหาภัยเรื่องน้ำท่วมทำให้ไก่ตายเป็นจำนวนมากในช่วงเดือน พฤศจิกายน-ธันวาคม

สำหรับผลการศึกษาสมรรถภาพการเติบโตของไก่คอล่อนที่เลี้ยงในสภาพพื้นบ้านซึ่งไม่มีการทำวัคซีน โดยนำไก่คอล่อนพัทลุง อายุประมาณ 2 สัปดาห์ คละเพศ จำนวน 40 ตัว โดยแบ่งไก่ออกเป็น 2 กลุ่มๆ ละ 20 ตัว แบ่งการเลี้ยงดูไก่ออกเป็น 2 รูปแบบ คือ รูปแบบที่ 1 มีโรงเรือนให้ไก่พัก โดยปล่อยให้ไก่หากินอาหารตามธรรมชาติในช่วงเวลาเช้า-บ่าย และเสริมด้วยอาหารสำเร็จรูปในช่วงเวลาเย็นหลังจากไก่กลับเข้าสู่โรงเรือน และรูปแบบที่ 2 เป็นการเลี้ยงไก่ในโรงเรือนตลอดเวลา ให้อาหารไก่ไข่ระยะที่ 2 เป็นอาหารหลัก เสริมด้วยข้าวเปลือก หรือหยวกกล้วยสับอย่างใดอย่างหนึ่ง หรือให้ทั้งอย่างร่วมกัน พบว่า ไก่คอล่อนที่เลี้ยงในรูปแบบที่ 1 มีการเพิ่มน้ำหนักตัวต่ำกว่า (P&lt;0.05) และมีเปอร์เซ็นต์การเลี้ยงรอดต่ำกว่ากลุ่มที่เลี้ยงในรูปแบบที่ 2 (ร้อยละ 55 และ 75 ตามลำดับ) นอกจากนั้นไก่คอล่อนที่เลี้ยงในรูปแบบที่ 1 ยังมีน้ำหนักซาก ปริมาณชิ้นส่วนอก และโครงร่างเมื่อคิดเป็นร้อยละต่ำกว่าต่ำกว่าไก่คอล่อนที่เลี้ยงในรูปแบบที่ 2 (P&lt;0.05) เกษตรกรที่เลี้ยงไก่รูปแบบที่ 1 ไม่ได้รับผลกำไรจากการเลี้ยง ขณะที่เกษตรกรที่เลี้ยงในรูปแบบที่ 2 ได้รับผลตอบแทน เท่ากับ 7.19 บาท/ตัว

สำหรับสมรรถภาพการเติบโตของไก่คอล่อนและไก่พื้นเมืองที่เลี้ยงแบบพื้นบ้าน พบว่าไก่ทั้งสองสายพันธุ์มีน้ำหนักตัวเฉลี่ยตั้งแต่สัปดาห์ที่ 2 ถึง สัปดาห์ที่ 26 ไม่แตกต่าง (P&gt;0.05) โดยไก่คอล่อนมีการเพิ่มน้ำหนักตัวที่อายุ 2 8 10 12 14 16 18 24 และ 26 สัปดาห์ เท่ากับ 81.20 249.87 387.50 600.40 738.25 818.56 1,081.50 1,717.00 และ 1,818.18 กรัม ตามลำดับ ส่วนไก่พื้นเมืองมีการเพิ่มน้ำหนักตัวในช่วงอายุเดียวกันเท่ากับ 96.10 260.80 419.87 587.26 800.70 970.23 1,276.41 1,765.88 และ 1,870.00 กรัม ตามลำดับ โดยไก่คอล่อนมีเปอร์เซ็นต์การเลี้ยงรอดต่ำกว่าไก่พื้นเมือง (ร้อยละ 55 และ 85 ตามลำดับ) เมื่อศึกษาถึงต้นทุนและผลตอบแทนจากการเลี้ยงไก่ทั้งสองสายพันธุ์โดยไม่คิดต้นทุนค่าโรงเรือน ค่าอุปกรณ์ ค่าเสื่อม และค่าเสียเวลา พบว่าเกษตรกรผู้เลี้ยงไก่พื้นเมืองได้รับผลตอบแทนในการเลี้ยงไก่สูงกว่าเกษตรกรที่เลี้ยงไก่คอล่อนถึง 9.79 บาท/ตัว

สำหรับการศึกษาองค์ประกอบทางเคมีของกล้ามเนื้ออกส่วน Pectoralis major กล้ามเนื้อสะโพก และหนัง ของไก่คอล่อน ไก่พื้นเมือง และไก่กระทงเพศเมีย พบว่ากล้ามเนื้อ Pectoralis major ของ ไก่คอล่อนและไก่พื้นเมืองมีปริมาณความชื้น (ร้อยละ 72.24 และ 72.76) โปรตีน (ร้อยละ 24.38 และ 23.81) เถ้า (ร้อยละ 1.28 และ 1.26) และคอลลาเจนที่ละลายได้เมื่อคิดเป็นร้อยละของคอลลาเจนทั้งหมด (19.27 และ 17.77) ไม่แตกต่างกัน (P&gt;0.05) ขณะที่ไก่กระทงมีปริมาณความชื้น (ร้อยละ 77.06) และคอลลาเจนที่ละลายได้เมื่อคิดเป็นร้อยละของคอลลาเจนทั้งหมด (ร้อยละ 33.13) สูงกว่าไก่ทั้งสองพันธุ์แรก แต่มีปริมาณโปรตีน (ร้อยละ 21.30) และเถ้า (1.03) ต่ำกว่าที่ตรวจพบในไก่คอล่อนและไก่พื้นเมือง (P&lt;0.05) ในส่วนกล้ามเนื้อสะโพก พบว่าไก่คอล่อน ไก่พื้นเมือง และไก่กระทงมีปริมาณความชื้น (ร้อยละ 76.36 76.04 และ 77.11) และเถ้า ash (ร้อยละ 0.97 0.99 และ 0.99) ไม่แตกต่างกันทางสถิติ นอกจากนี้ยังพบว่ากล้ามเนื้อส่วนนี้ไก่คอล่อน ไก่พื้นเมืองมีปริมาณโปรตีน (ร้อยละ 20.96 และ 20.50) และคอลลาเจนทั้งหมด (13.58 และ 11.63 มก./เนื้อ 100 กรัม) สูงกว่ากล้ามเนื้อสะโพกของไก่กระทง (ร้อยละ 18.64 และ 6.38 มก./เนื้อ 100 กรัม) (P&lt;0.01) กล้ามเนื้อสะโพกยังของไก่คอล่อนและไก่พื้นเมืองยังมีปริมาณคอเลสเตอรอล (37.54 และ 43.65 มก./เนื้อ 100 กรัม) และคอลลาเจนที่ละลายได้เมื่อคิดเป็นร้อยละของคอลลาเจนทั้งหมด (ร้อยละ 23.70 และ 25.46) ไม่แตกต่างกัน แต่ต่ำกว่าที่ตรวจพบในไก่กระทง (56.14 มก./เนื้อ 100 กรัม และร้อยละ 40.60 ของคอลลาเจนทั้งหมด ตามลำดับ) (P&lt;0.05) ขณะที่กล้ามเนื้อสะโพกของไก่คอล่อนมีปริมาณไขมันต่ำสุด (ร้อยละ 3.81) รองลงมา คือ ไก่พื้นเมือง (ร้อยละ 4.26) และไก่กระทงมีปริมาณไขมันสูงสุด (ร้อยละ 4.81) (P&lt;0.05) เมื่อพิจารณาถึงองค์ประกอบทางเคมีของหนัง พบว่าไก่คอล่อนมีปริมาณความชื้น และคอลลาเจนทั้งหมดมากที่สุด (ร้อยละ 68.33 และ 101.77 มก./เนื้อ 100 กรัม) รองลงมา คือ ไก่พื้นเมือง (ร้อยละ 56.59 และ 86.31 มก./เนื้อ 100 กรัม) และไก่กระทง (ร้อยละ 53.43 และ 39.00 มก./เนื้อ 100 กรัม) (P&lt;0.05) ขณะที่หนังของ ไก่คอล่อนและไก่พื้นเมืองมีปริมาณโปรตีน (ร้อยละ 13.82 และ 13.23) ไม่แตกต่างกัน (P&gt;0.05) แต่สูงกว่าไก่กระทง (ร้อยละ 10.52) (P&lt;0.05) ขณะที่ไก่คอล่อนมีปริมาณไขมันต่ำที่สุด (ร้อยละ 11.02) รองลงมา คือ ไก่พื้นเมือง (ร้อยละ 30.53) และไก่กระทง (ร้อยละ 48.30) ตามลำดับ (P&lt;0.05) โดยไก่ทั้งสามพันธุ์มีปริมาณคอเลสเตอรอลในส่วนหนังไม่แตกต่างกัน (78.31 72.98 และ 78.16 มก./เนื้อ 100 กรัม ตามลำดับ) (P&gt;0.05)ทั้งนี้หนังของไก่คอล่อนมีปริมาณคอลลาเจนที่ละลายได้ไม่แตกต่างกับไก่พื้นเมือง (ร้อยละ 35.97 และ 41.93) แต่สูงกว่าไก่กระทง (ร้อยละ 47.23 ของปริมาณคอลลาเจนทั้งหมด) (P&lt;0.05) โดยไก่พื้นเมืองมีปริมาณคอลลาเจนที่ละลายได้เมื่อคิดเป็นร้อยละของ คอลลาเจนทั้งหมดไม่แตกต่างกับไก่กระทง