ข้าวเหนียวเขี้ยวงู เชียงราย
1. ความเป็นมา
เมื่อย้อนเวลาไปหาอดีตเมื่อ 40-50 ปี ชาวนาไทยในแทบล้านนา ซึ่งกินข้าวเหนียวเป็นหลัก ผู้มีนาในครอบครองมาก จะปลูกข้าวเหนียวคุณภาพดี คือ เมล็ดเล็ก เรียวยาว นุ่ม มีกลิ่นหอม ไม่เน้นผลผลิต ซึ่งสันนิฐานว่าน่าจะเป็นข้าวเขี้ยวงู แต่ในชาวนาผู้มีที่นาน้อย ข้าวที่ปลูกเมล็ดใหญ่ ค่อนข้างป้อม ผลผลิตมาก ไม่เน้นคุณภาพ ต่อมาเมื่อทางราชการโดย กรมการข้าว และสถาบันวิจัยข้าว ได้ออกรับรองพันธุ์ข้าวเหนียวสันป่าตอง ในปี 2505 และข้าวเหนียว กข6 ในปี 2520 ซึ่งเป็นพันธุ์ข้าวที่ให้ผลผลิตสูง ทำให้ชาวนาในเขตภาคเหนือ รวมทั้งจังหวัดเชียงราย หันมาปลูกข้าวเหนียวพันธุ์รับรองดังกล่าวแทน โรงสีจึงหันมาสีข้าว กข6 ให้มีลักษณะเมล็ดเป็นข้าวเหนียวเขี้ยวงูแทน พันธุ์ดั้งเดิมจึงค่อยๆหายไปจากผืนนา จะมีอยู่ก็แต่ชื่อข้าวทางการค้าเท่านั้น
ปี 2548 ศูนย์วิจัยข้าวเชียงราย ได้ปรับปรุงพันธุ์ข้าวเหนียวเขี้ยวงู โดยนำเมล็ดพันธุ์มาจากศูนย์ปฎิบัติการและเก็บเมล็ดเชื้อพันธุ์ข้าวแห่งชาติ (Germplasm Bank) มาทำการคัดเลือกเพื่อให้ได้สายพันธุ์บริสุทธิ์ ข้าวเหนียวเขี้ยวงูที่ได้นี้จะเป็นข้าวพื้นเมืองดั้งเดิม ที่กลับมาเป็นทางเลือกใหม่ให้กับ ชาวนา โรงสี ผู้แปรรูป และผู้บริโภค
2. แหล่งปลูกข้าวเหนียวเขี้ยวงู
ในอดีตข้าวเหนียวเขี้ยวงูปลูกในแถบล้านนา โดยเฉพาะอย่างยิ่ง อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย
3. ลักษณะประจำพันธุ์
เป็นข้าวไวต่อช่วงแสง ออกดอกประมาณปลายเดือนตุลาคม ต้นแข็ง สูงประมาณ 150 เซนติเมตร ต้นแข็ง คอรวงยาว ระแง้ห่าง รวงเล็ก เมล็ดเล็กเรียวยาว ข้าวที่นึ่งแล้วมีลักษณะเมล็ด เรียวยาว เป็นมันวาว นุ่ม และมีกลิ่นหอม
ปรับปรุงพันธุ์โดย : ศูนย์วิจัยข้าวเชียงราย
สำนักวิจัยและพัฒนาข้าว กรมการข้าว
จัดทำโดย : สำนักพัฒนาผลิตภัณฑ์ข้าว
กรมการข้าว
http://www.riceproduct.org/index.php?option=com_content&task=view&id=29&Itemid=52
http://www.riceproduct.org/index.php?option=com_content&task=view&id=29&Itemid=52
ข้าวเหนียวงู ไม่ใช่ เขี้ยวงู
ถ้าถามแม่บ้านว่าข้าวเหนียวอะไรดี
รับรองเกือบร้อยเปอร์เซนต์จะต้องตอบว่า
"ข้าวเหนียวเขี้ยวงู" ไม่เชื่อลองถามดู
ข้าวเหนียวเขี้ยวงู เป็นข้าวเหนียวเนื้อนิ่ม
เหมาะสำหรับกินกับ ส้มตำ ไก่ย่าง อะไรพวกนี้
แต่ใช้ทำ "ขนมจ้าง" หรือ "ข้าวเหนียวมูน" ไม่อร่อย
ขนมพวกนี้จะต้องใช้ข้าวเหนียว "งู"
ข้าวเหนียวงู หรือตรางู เป็นข้าวเหนียวเนื้อแข็ง
ข้าวเหนียวงูดีที่สุด เป็นข้าวเหนียวเชียงราย
อะ อะ พอบอกว่า "ข้าวเหนียวเชียงราย"
แม่บ้านจะร้อง อ๋อ ทันที
ผมเที่ยวหาซื้อ"ข้าวเหนียวงู" หลายวันแล้ว หาไม่ได้
รถขายข้าวสารก็ไม่เอามาขาย
เขาบอกว่า ข้าวเหนียวงูแพง ขายไม่ค่อยได้
ราคาตอนนี้โลละ 20 บาท
เทียบกับข้าวเหนียวเขี้ยวงู โลละ 16 บาท
เช้านี้ขี่รถผ่านหมู่บ้านพฤกษชาติ พอดีผ่านร้านขาย
ข้าวเหนียวมะม่วงมีชื่อ เจ้าเก่าแก่ ขายมานานแล้ว
ตั้งแต่สมัยที่เลยไปอีกนิด ยังเป็นที่โล่ง ไม่มีบ้าน
เดี่ยวนี้มีบ้านเรือนหนาแน่น ชื่อร้านพฤกษา
ถามคนขายปุ๊ป เขารู้จักทันที
ข้าวเหนียวมูนของร้านนี้ เขาทำอร่อย
เขาคัดข้าวเหนียวเป็นพิเศษ ใช้ข้าวเหนียวงู(เชียงราย)
ข้าวเหนียวมูนสมัยก่อนโลละ 70 บาท
ปีนี้มะพร้าวแพง เขาขอขึ้นราคาเป็น
โลละ 80 บาท ครับ
สุพิทย์
http://thai-l.net/pipermail/thai-l/2006-April/000347.html
thai-l.net/pipermail/thai-l/2006-April/000347.html -
ข้าวเหนียวเขี้ยวงู
Kiaw Ngu Glutinous Rice พายัพภูเบศวร์ มากกูล วลัยพร แสนวงษ์ ศิราพร เชื้ออ้วน2Markkool, P.1, Sanwong, W.2 and Chuea-uan, S.2 AbstractKiaw Ngu is a glutinous rice and have 2 meanings which are local rice variety is collected in National Gene Bank, Rice Department collection and milled RD6 until the size of milled rice was slender. To keep Kiaw Ngu unigue character, Chiangrai Rice Research Center conducted the trials during 2005-2009 of intra-station yield trials; farmers’ fields yield trials, evaluation agronomic characteristic by farmers participatory; yield potential; also study for consumer preference of product; study resistance to major diseases and insect pest; grain physical and chemical qualities, nutritional values and antioxidants. The results showed that 3 accessions of GS.No. of Kiaw Ngu glutinous rice were sensitive to photoperiod and harvested after RD6 about 7-10 days. Average yield in intra-station yield trial and farmers’ field were 492 and 465 Kg./rai which were 23 and 32 % lower than that of RD6 respectively. The farmers prefered agronomic characteristics at physiological maturity of RD6 and Niaw San-pah-tawng than that of Kiaw Ngu. Yield potential of transplanting method was higher than wet seeded broadcast. These rice lines was resistant to blast and moderately resistant to bacterial leaf blight. It’s grain was longer than RD6 with medium to high milling qualities. These lines gave higher protein, fat, total dietary fiber and vitamine E in brown rice than those of RD6. The results of preliminary products tasted by consumers in Chiangrai Rice Research Center showed mostly accepted in sweet products of Kiaw Ngu glutinous rice.Keywords: Kiaw Ngu glutinouse rice, RD6, Niaw San-Pah-Tawng, Local rice
บทคัดย่อ
ข้าวเหนียวเขี้ยวงูปัจจุบันมีความหมาย 2 ลักษณะ คือ พันธุ์ข้าวพื้นเมืองที่กรมการข้าวรวบรวมไว้ และพันธุ์ข้าว กข6 ที่โรงสีขัดสีและขัดมันให้มากกว่าปกติจนมีขนาดของข้าวสารที่เล็กเรียวยาว ซึ่งเหมาะแก่ การนำไปประกอบอาหารประเภทของหวานต่างๆ เพื่อให้ได้พันธุ์ที่มีลักษณะเป็นข้าวเหนียวเขี้ยวงู ศูนย์วิจัย ข้าวเชียงรายจึงได้ศึกษาและคัดเลือกพันธุ์ตั้งแต่ปี 2548 - 2552 โดยเปรียบเทียบผลผลิตภายในสถานี ในนาเกษตรกร ประเมินความชอบลักษณะทางการเกษตรแบบมีส่วนร่วม ศึกษาศักยภาพการให้ผลผลิต ทดสอบความชอบผลิตภัณฑ์ของผู้บริโภค ทดสอบปฏิกิริยาต่อโรคและแมลงที่สำคัญ วิเคราะห์คุณภาพเมล็ดทางกายภาพ และเคมี คุณค่าทางโภชนาการ และปริมาณสารต้านอนุมูลอิสระ พบว่า ข้าวเหนียวเขี้ยวงูทั้ง 3 สายพันธุ์ คือ G.S. No. 3504 G.S. No. 8974 และ G.S. No. 1224 เป็นข้าวที่มีอายุการเก็บเกี่ยวช้ากว่าพันธุ์ กข6 ประมาณ 7-10 วัน ผลผลิตเฉลี่ยในสถานีและในนาเกษตรกรเท่ากับ 492 และ 465 กิโลกรัมต่อไร่ ตามลำดับ ต่ำกว่าพันธุ์ กข6 ร้อยละ 23 และ 32 ตามลำดับ เกษตรกรชอบลักษณะทางการเกษตร เมื่อประเมินในระยะก่อนการเก็บเกี่ยวน้อยกว่าพันธุ์ กข6 และเหนียวสันป่าตอง การปลูกแบบปักดำให้ผลผลิตสูงกว่าหว่านน้ำตม ข้าวเหนียวเขี้ยวงูต้านทานต่อโรคไหม้ และค่อนข้างต้านทานต่อโรคขอบใบแห้ง มีขนาดเมล็ดยาวกว่าพันธุ์ กข6 คุณภาพการสีปานกลางถึงดี ค่าพลังงาน โปรตีน ไขมัน ใยอาหาร และวิตามินอีในข้าวกล้องสูงกว่าพันธุ์ กข6 ผลการทดสอบเบื้องต้นของผู้บริโภคในศูนย์วิจัยข้าวเชียงรายพบว่า ส่วนใหญ่ให้การยอมรับผลิตภัณฑ์ที่ทำจากข้าวเหนียวเขี้ยวงู
คำสำคัญ :
ข้าวเหนียวเขี้ยวงู กข 6 เหนียวสันป่าตอง ข้าวพื้นเมือง
ศูนย์วิจัยข้าวเชียงราย อ.พาน จ.เชียงราย 57120 โทรศัพท์ 0-5372-15781 Chiang Rai Rice Research Center, Phan, Chiangrai 57120 Tel. 0-5372-1578
สงวนลิขสิทธิ์โดย © ++kasetloongkim.com++ All Right Reserved.