ชำนาญ ทองเกียรติกุล
ปลูกผักบนต้นกล้วย-ตู้เย็นธรรมชาติ ครูเกษตร ถ่ายทอดให้เด็กนำไปใช้
ปลูกผักบนต้นกล้วย
กล้วย เป็นพืชที่มีคุณประโยชน์สารพัดอย่าง ทุกส่วนของต้นกล้วยนำมาใช้ประโยชน์ได้เกือบหมด แม้กระทั่งให้ผลผลิตออกเครือมาแล้ว อย่างเช่น การปลูกผักบนต้นกล้วย
คุณครูชาตรี ต่วนศรีแก้ว ครูโรงเรียนสถาพรวิทยา ตำบลลำพญา อำเภอบางเลน จังหวัดนครปฐม ที่ปรึกษากลุ่มยุวเกษตรดีเด่นระดับประเทศที่ปลูกผักสวนครัวบนต้นกล้วย
คุณครูชาตรี บอกว่า ไปอ่านเจอเอกสารของนักวิชาการเกษตรไทยที่ไปเวียดนามแล้วมาถ่ายทอดเรื่องการปลูกผักอายุสั้นบนต้นกล้วย เลยทำอย่างบ้าง ก็ได้ผล ปัจจุบันที่บ้านก็ทำมีผักสวนครัวกินได้ตลอด ปลูกแบบนี้มาประมาณ 4-5 ปีแล้ว เมื่อได้ผลดีนำมาถ่ายทอดให้กับนักเรียนที่โรงเรียน เพราะเป็นครูสอนเกษตรอยู่แล้ว
การปลูกผักบนต้นกล้วยนั้น จะต้องเริ่มที่ดูกล้วยก่อนว่า ออกเครือใกล้แก่หรือยัง ดูว่าประมาณ 15 วัน ก่อนตัดเครือ เริ่มเพาะกล้าผักก่อน ผักที่ใช้เป็นผักอายุสั้น ควรจะเป็นผักที่มีรากสั้นและอายุเก็บเกี่ยวไม่นานเกินไป เช่น ผักสลัด ผักคะน้า ผักกาดขาว ผักกวางตุ้ง อายุไม่เกิน 50 วัน
เมื่อตัดเครือกล้วยแล้ว ขั้นตอนนี้ก็จะเจาะรูกล้วย ลอกกาบกล้วยที่แห้งๆ ออกไปก่อน เจาะรูทแยง ประมาณ 45 องศา เป็นแถวสลับฟันปลา นำกล้าผักที่เพาะไว้เข้าไปปลูกในรูที่เจาะ หรือหยอดเมล็ดลงไปในรู กรณีที่ไม่ได้เพาะกล้า ถ้าต้นกล้วยไม่แข็งแรงต้องหาไม้คอยช่วยค้ำไม่ให้ล้ม
"ต้นกล้วยภายหลังที่ตัดเครือแล้ว ถ้าไม่ตัดต้นทิ้งก็สามารถยืนต้นได้อีกประมาณ 50 วัน ยังมีการลำเลียงอาหาร การรดน้ำผัก ประมาณ 2-3 วัน รดที" คุณครู อธิบาย
ผักที่ปลูกจะมีรสชาติดี หวาน กรอบ ทั้งนี้ เนื่องจากต้นกล้วยมีธาตุโพแทสเซียมสูง ส่วนข้อระวัง อย่าปลูกผักที่มีอายุยาวนานเกิน เพราะต้นกล้วยจะโทรมแห้งตาย ควรเป็นผักที่กินใบ ไม่ต้องการแสงแดดแรงมาก
ตู้เย็นระบบระเหยน้ำ
นอกจากนี้ ยังมีสิ่งประดิษฐ์แบบง่ายใช้หลักธรรมชาติอีกอย่างของคุณครูชาตรี คือตู้เย็นระบบระเหยน้ำ
คุณครูชาตรี ให้เหตุผลที่ประดิษฐ์ตู้เย็นเช่นนี้ว่า
"ที่โรงเรียนจะปลูกผัก พืชสวนครัวไว้มาก ก็ไม่คิดว่าเราควรจะเก็บผักเหล่านี้อย่างไรดี โดยที่ไม่ต้องใช้ไฟฟ้า มานึกถึงโอ่งดินที่ใส่น้ำ น้ำในโอ่งจะเย็นอยู่ตลอดเวลา เป็นประเด็นหนึ่งที่คิดประดิษฐ์ตู้เย็นระบบระเหยน้ำ อีกอย่างเวลาที่ไปแสดงนิทรรศการต่างๆ ไม่ต้องหิ้วตู้เย็นไป สะดวกและไม่เปลือง"
วัสดุ-อุปกรณ์ ประกอบด้วย
โครงไม้ต่อเป็นรูปสี่เหลี่ยม ทำเป็นชั้นสำหรับวางผัก กระสอบป่าน กะละมัง น้ำ ใช้กระสอบป่านปิดทั้งสี่ด้าน ชั้นบนน้ำใส่กะละมัง โดยที่ชายกระสอบทั้งสี่ด้านจุ่มน้ำในกะละมัง ปล่อยชายกระสอบให้ปิดโครงไม้
คุณครูชาตรี เผยว่า ความเย็นในตู้จะต่ำกว่าอุณหภูมิข้างนอก ประมาณ 5 องศา ผักจะอยู่ได้ประมาณ 3-4 วัน นอกจากนี้ ยังสามารถเก็บเมล็ดผักที่จะเพาะกล้าได้ และจะอยู่ได้นานอีกเมื่อพื้นที่วางตู้เย็นวางอยู่บนพื้นดิน แต่ถ้าพื้นเป็นคอนกรีตหรือปูนซีเมนต์ประสิทธิภาพก็อาจจะน้อยลงนิดหนึ่ง ต้องคอยเติมน้ำในกะละมังให้กระสอบมีความชื้นอยู่ตลอดเวลา
"วิธีการของผม...ผมว่า มันเป็นวิถีชีวิตในชนบทได้ดีมาก ไม่ต้องพึ่งไฟฟ้า อยากให้คนในชนบทได้ทดลองวิธีนี้ เป็นการเก็บผัก ผลไม้ได้นาน ไม่เปลื้อง" คุณครูบอก
สำหรับท่านใดที่ต้องการความรู้เพิ่ม สอบถามไปได้ที่ คุณครูชาตรี ต่วนศรีแก้ว โรงเรียนสถาพรวิทยา ตำบลลำพญา อำเภอบางเลน จังหวัดนครปฐม โทร. (081) 944-8133
ที่มา : เทคโนโลยีชาวบ้าน
สงวนลิขสิทธิ์โดย © ++kasetloongkim.com++ All Right Reserved.